Międzyplonami nazywa się rośliny, które – jak wskazuje nazwa – uprawia się między dwoma plonami głównymi w celu wzbogacenia gleby (substancja organiczna), zapobiegania erozji, czy też uzyskania dodatkowej paszy.
Uprawa międzyplonów ma znaczenie agrotechniczne środowiskowe, klimatyczne, jest podstawą rolnictwa konserwującego.
Korzyści płynące z uprawy międzyplonów
- Wzbogacają glebę w substancje organiczną, z której tworzone są związki próchniczne.
- Ograniczają wymywanie związków azotu z gleby. Rośliny bobowate wiążą azot atmosferyczny, z którego będą mogły skorzystać rośliny następcze. Można w ten sposób zmniejszyć nawożenie mineralnymi nawozami azotowymi roślin następczych.
- Ograniczają straty fosforu i potasu.
- Korzystnie wpływają na aktywność biologiczną gleb i rozwój mikroorganizmów glebowych.
- Przerywają monokultury zbożowe i poprawiają właściwości fitosanitarne gleb.
- Rośliny okrywowe zapobiegają erozji wodnej i wietrznej gleb. Okrywając glebę w przypadku intensywnych opadów (ulewy) chronią powierzchniową warstwę gleby.
- Poprawiają strukturę gleb i ich właściwości powietrzno-wodne. Wpływają na wykształcenie się struktury gruzełkowatej.
- Dzięki wyższej zawartości próchnicy zwiększają się zasoby wody glebowej dla
- Zapobiegają degradacji i wpływają na żyzność gleb, zwiększają plonowanie roślin następczych.
- Mogą być źródłem dodatkowej paszy dla zwierząt. w okresie jesiennym.
- Niektóre rośliny po zakwitnięciu stanowią pożytki pszczele (facelia, gryka, gorczyca).
- Ograniczają emisję dwutlenku węgla (CO2) do atmosfery. Dzięki fotosyntezie i tworzeniu masy roślinnej, a następnie jej wprowadzeniu do gleby, następuje sekwestracji związków węgla w glebie.
- Dostarczają dodatkowego dochodu, są w systemie dopłat (ekoschematy, rolnictwo węglowe).
Dobór gatunków międzyplonów do siewu powinien uwzględniać klasę gleby, płodozmian, późniejsze przeznaczenie (zielony nawóz, pasza, pożytki pszczele). Zasiewy mogą być jednogatunkowe, np. gorczyca, facelia, gryka, słonecznik. Najlepiej wysiewać mieszanki poplonowe kilkugatunkowe, np. gorczyca, facelia, wyka jara lub owies, jęczmień jary, peluszka. Udział roślin bobowatych w mieszankach dostarcza dodatkowych kilogramów azotu, który rośliny bobowate wiążą z powietrza dzięki symbiozie z bakteriami brodawkowymi.
Krzysztof Domagała
źródło: ŚODR w Modliszewicach
